COVID-19'un hayatımıza girmesiyle birlikte vitamin ve diğer takviyelere karşı ilginin arttığını gözlenmektedir.Bu ilginin artışı, diyet takviyelerinin tüketicileri enfeksiyondan koruyacağına veya bu ürünlerin çeşitli "bağışıklığı güçlendirici" iddiaları nedeniyle enfeksiyonun etkisini azaltacağına dair bir algıdan kaynaklanmaktadır.Peki gerçekten takviye alımı Covid-19’u önlemede etkili midir? Hadi gelin pandemi döneminde en çok kullanılan takviyeleri beraber inceleyelim!
Omega-3 Yağ Asitleri
Omega-3 alımı balık oranı yüksek bir diyetten veya balık yağları veya saflaştırılmış yağlarla diyet takviyesi yoluyla sağlanabilmektedir. Omega-3 özellikle hamile ve emziren kadınlar gibi hassas gruplar için çok önemlidir. Omega-3 yağ asitlerinin ve diğer balık yağından türetilmiş lipidlerin antitrombotik özelliklere ve antiinflamatuvar özelliklere sahip olduğuna dair önemli kanıtlar bulunmakta bundan kaynaklı olarak COVID-19'un protrombotik komplikasyonlarına karşı tedavi edici değere sahip olduğu düşünülmektedir. Omega-3 yağ asitlerinin COVID-19 tedavisinde yararlı olup olmayacağına dair sonuç çıkarmak için yapılan çalışmalar ve kanıtlar yeterli olmasa da, balık yağları yönünden zengin bir diyetin olumsuz etkilere sahip olması çok düşüktür.
Çinko
Çinko,bağışıklık sistemimiz için önemli bir mineraldir. Çinko ayrıca et, deniz ürünleri, kabuklu yemişler, tohumlar, baklagiller ve süt ürünleri gibi diyet kaynaklarından da elde edilebilmektedir. Çinko takviyesi, viral enfeksiyonlara karşı savunmamızı önemli ölçüde artırabilmektedir. Gözlemsel bir çalışmada, COVID-19 hastalarının sağlıklı kişilere kıyasla önemli ölçüde daha düşük çinko düzeylerine sahip olduğunu ve çinko eksikliği olan COVID-19 hastalarının daha fazla komplikasyona sahip olma eğiliminde olduğu gösterilmiştir. Genel olarak, soğuk algınlığı ve viral enfeksiyonlara karşı çinko takviyesi için önemli veriler olmasına rağmen, şu anda çinko desteğinin COVID-19'a karşı yararlı etkisinin olduğunu gösteren kanıtlar sınırlıdır. Çinko eksikliği ile hastalık arasındaki potansiyel ilişki göz önüne alındığında, yeterli bir çinko alımı sağlamak için sağlıklı ve dengeli bir diyet benimsemek, enfeksiyon olasılığını azaltmak isteyen bireyler için tavsiye edilebilmektedir.
C Vitamini
C vitamini, meyve ve sebzeler gibi diyet kaynakları veya takviyeler yoluyla elde edilebilmektedir. C vitamininin bağışıklık sistemimiz üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır.Viral enfeksiyonlar sırasında vücut tarafından C vitamini kullanılmakta ve enfeksiyon sonrası bu seviyeler,başlangıç seviyelerine geri dönmektedir. C vitamini alımı sağlıklı bir beslenmenin önemli bir bir parçasıdır ancak COVID-19'a karşı tedavi edici etkileri henüz belirlenmemiştir. C vitamini için önerilen alım FDA'ya göre günde 75-90 mg iken EFSA’ya göre günde 110 mg’dır.
D Vitamini
D vitamini,diyet veya takviye yoluyla elde edilebilmekle beraber esas olarak vücudumuzun güneş ışınlarına maruz kalması sonucunda sentezlenmektedir.Güneş ışığına güvenli bir şekilde maruz kalmanın, D vitamininin endojen sentezini iyileştirme olasılığı vardır ve bu da olarak bağışıklık sistemimizi güçlendirmek açısından önemlidir. Yaplılan çalışmalar bize D vitamini yeterliliğinin potansiyel önemi ve SARS-CoV-2 enfeksiyonu ve şiddetli COVID-19 riski hakkında bilgi verirken, D vitamini desteğinin COVID-19'un klinik seyrini tedavi edici olarak etkileyip etkilemeyeceğini kesin olarak belirleyememektedir. Eksikliği önleyici D vitamini takviyesi ve insanların optimum D vitamini durumu için sağlıklı bir diyet sürdürmek önem taşımaktadır.
Probiyotikler, anti-enflamatuar ve immünomodülatör etkilerinden dolayı alerjiler, sindirim sistemi bozuklukları ve hatta metabolik hastalıklar için birçok potansiyel yararlı etkiyle ilişkilendirilmektedir.
Probiyotikler
Probiyotikler; alerjiler, sindirim sistemi bozuklukları ve hatta metabolik hastalıklar için birçok potansiyel yararlı etkiyle ilişkilendirilmektedir. COVID-19 için probiyotiklerin hastalığı önleyici ve tedavi edici potansiyellerini araştıran klinik araştırmalar tamamlanıncaya kadar, kullanımları için kanıta dayalı bir öneri sunmak mümkün olmamaktadır.
Sonuç Olarak
Diyet takviyesi müdahalelerinin faydalarına rağmen,COVID-19 enfeksiyonunun önlenmesi veya hafifletilmesi için kullanımlarını destekleyen çok az klinik kanıt bulunmaktadır.Yeterli ve dengeli bir diyet tüketimi önem kazanmaktadır.C vitamini, D vitamini ve çinkonun yeterli alımı,optimum bağışıklığı sağlamada önem kazanmaktadır.D vitamini eksikliğinin yaygın olduğu göz önünde bulundurulduğunda bireyler beslenme durumlarına, özellikle D vitamini alımlarına dikkat edilmelidir.
